Geweld en Vibrato: De essentie van muziek-maken is: naar elkaar luisteren en mee-resoneren, maar dat gaat nauwelijks wanneer je keihard overal overheen balkt met grensoverschrijdend vibrato dat veel te veel ruimte inneemt. Deze opera gaat over ‘kolonialisme‘: over de eigen superioriteit en de inferioriteit van de ander. Over niet-luisteren naar die inferieure ‘anderen’, insecten zijn het, je kan ze net zo goed gelijk vermorzelen.
Componist Huba de Graaff vond in de nalatenschap van haar ouders brieven en foto’s van haar oom van moederskant die vocht in Indonesië voor het Nederlandse leger. In scherp contrast staan alle documenten die ze aantrof bij haar Indo-opa van vaderskant. Hij bleek bevriend te zijn geweest met leden van het Indonesisch anti-koloniale verzet. Ze is het levende product van twee families, die de twee kanten van deze koloniale oorlog belichamen.
Een Nederlandse militair dirigeert in de binnenlanden van Indonesië een orkestje. De musicerende ‘inlanders’ werken niet echt mee, en er komen steeds meer hinderlijke insecten. Opgezweept door de historische toespraken van generaal Spoor en premier Beel escaleert het geheel tot een uitbarsting van grensoverschrijdend vibrato en theatraal geweld.
Een onorthodoxe opera, waarin het fenomeen ‘vibrato’ als metafoor voor het geweld van de westerse expansiedrift wordt ingezet: overdonderend en geforceerd grensoverschrijdend vibrato.
Uit Frantz Fanon: The Wretched of the Earth
“The relationship between colonist and colonized is one of physical mass. Against the greater number the colonist pits his force. The colonist is an exhibitionist. His safety concerns lead him to remind the colonized out loud: “Here I am the master.”
The colonist keeps the colonized in a state of rage, which he prevents from boiling over. The colonized are caught in the tightly knit web of colonialism. But we have seen how on the inside the colonist achieves only a pseudo-petrification. The muscular tension of the colonized periodically erupts into bloody fighting between tribes, clans and individuals.”
…”a constant muscular tonus. It is a known fact that under certain emotional circumstances an obstacle actually escalates action. … “The muscles of the colonized are always tensed.”
Div. foto’s uit het privé archief HdG: Rustam Effendi, melodie uit de opera gecomponeerd door mijn opa, oom Jaap, met aapje, opa en oma met Indonesische verzetsvrienden, opa speelt voor ‘grappig aapje’.
Huba playing violin as a child with her Indonesian grandfather. “He had the kindest, most peaceful vibrato I know.”
Generaal Spoor: “Hoe moeten wij onze taak volbrengen? Hoe? Op de ons eigen Nederlandse wijze: met matiging, met menselijkheid en met humor.”
General Spoor: “How should we accomplish our task? How? In our own Dutch way: with moderation, with humanity and with humor.”
‘C’est à nous d’illuminer le monde’ – Victor Hugo
Tegelijkertijd met het uitbreiden van het muzikale klank-ideaal in Europa (zo rond de 17e eeuw) waarbij het barokorkestje uitdijde tot het mega-symfonie-orkest zoals we nu nog kennen, begon men vanuit het Westen ook territoriaal uit te breiden en met extreme expansiezucht nieuwe gebieden te veroveren en leeg te roven. ‘Vibrato’ werd niet alleen als expressiemiddel ontwikkeld, maar vooral als een techniek om het volume en de impact te vergroten. Maar…wanneer je heel hard ‘vibreert’ kan je een ander helemaal niet horen, kán je helemaal niet naar een ander luisteren. Molto espressivo! Molto EXPANSIVO!
At the same time as the musical sound ideal expanded in Europe (around the 17th century), with the baroque orchestra expanding into the mega-symphony orchestra as we still know it today, people from the West also began to expand territorially and with extreme expansionism to conquer and plunder new areas. ‘Vibrato’ was developed not only as a means of expression, but primarily as a technique to increase volume and impact. When you ‘vibrate’ very loudly you cannot hear someone else at all, you cannot listen to someone else at all.
The essence of making music is: listening to each other and resonating, but that is hardly possible when you are vibrating loudly over everything: ‘transgressive’, territorially expansive vibrato, that takes up far too much space.
This opera is about ‘colonialism’: about one’s own superiority and the inferiority of others. About not listening to those inferior ‘others’, they are insects, you might as well crush them right away.
Composer Huba de Graaff found letters and photos in her parents’ estate from her uncle who fought in Indonesia for the Dutch army. In sharp contrast are all the documents she found with her Indonesian grandfather on her father’s side. He turned out to have been friends with members of the Indonesian anti-colonial resistance. She is the living product of two families, who embody the two sides of this colonial war.
Synopsis: Jaap, a Dutch soldier conducts an orchestra in Indonesia during the colonial war. The music-making ‘natives’ do not really cooperate, and many annoying insects fly around. Encouraged by the historic speeches of General Spoor and Prime Minister Beel, the whole ‘concert’ escalates into an eruption of transgressive vibrato and theatrical violence. An unorthodox opera in which the phenomenon of ‘vibrato’ is used as a metaphor for the violence of Western expansionism.
The lyrics are by Dutch author Multatuli, from the ‘Max Havelaar’, as well as by the Indonesian politician Sutan Sjahrir. In between Jaap’s effort to conduct and sing the radio constantly interferes, with shocking Dutch speeches which were broadcasted during this notorious and extremely violent war.
Translations will be provided.
Jaap zingt en dirigeert zijn eigen opera, op tekst van Multatuli’s beroemde gedicht van Saïdjah, uit de Max Havelaar. ‘Adinda’ zingt teksten van Soetan Sjahrir, uit ‘Onze Strijd’. Ondertussen schalt minister president Beel uit de radio, en wordt Jaap opgeroepen door generaal Spoor om vooral méér inlanders te doden dan hij gevangen kan nemen.
